Mijn partner was weer eens boos en natuurlijk moesten er weer dure dingen kapot. Gelukkig overleefde het apparaat de slechte behandeling, maar dat is nog steeds iets wat ik niet goed snap, of eigenlijk wel, het stukmaken van dure dingen, zeker als je weinig geld hebt. Maar ergens snap ik het ook wel, want ik werk voor EUR 21,50 per uur (bruto). En dat is iets van PHP 1.200,= per uur of zo. En dan is het kopen van een nieuw apparaat van PHP 6.000,= dus iets van 5 uur werk. En als je dan eigenlijk toch al niet genoeg uren kunt verkopen om van te leven dan tikt een gebroken apparaat dus hard aan. Maar als je dus nooit gewerkt hebt en altijd alles maar gekregen hebt zonder er voor te werken dan ken je natuurlijk de waarde van dingen niet.

En nu ik dit opschrijf wil ik even benadrukken dat iets als ‘waarde’ heel relatief is. Want vanuit de Nederlandse cultuur en het gezin waarin ik ben opgegroeid is één van mijn belangrijkste waarden dat ik in het zweet mijns aanschijns m’n brood moet verdienen zoals dat zo mooi ergens in de bijbel staat. En dat zijn waarden waar zo’n beetje de hele Nederlandse en Westerse cultuur die daarop gebaseerd is. Maar jaren geleden maakte iemand de opmerking tegen mij dat geld, als we even bij economische waarde blijven, heel relatief is. Want hij had als butler gewerkt voor iemand die heel rijk was en vertelde iets als dat voor die persoon een miljoen of zo ‘niets’ was. En verhuizen naar de Filipijnen heeft me ook een wat andere kijk gegeven op ‘waarde’ en ‘geld’. Want als je dus bijna niets hebt en niet eens weet of je morgen genoeg geld hebt om eten te kopen en als de meeste mensen om je heen in dezelfde situatie zitten heb je dus ook een heel ander idee van ‘waarde’ of ‘geld’. En toen ik vorig jaar ook even helemaal zonder geld zat en ook even niet wist waar ik de volgende week, nee niet ‘dag’, maar wel ‘week’ het geld vandaan moest halen om aan m’n verplichtingen te voldoen en om eten te kopen voor mezelf, de mensen hier in huis en de honden, kreeg ‘geld’ en ‘waarde’ ook even een heel andere betekenis.

En ik werk hard genoeg als er werk is, maar als er dus geen werk is dan houdt het ergens een keer op met ‘in het zweet uws aanschijns uw brood verdienen’. En daar heb ik meer over geschreven, dat er dus gewoon overcapaciteit aan mensen in de wereld is. En dat ons financiéle systeem op de een of andere manier niet meer goed werkt (of misschien nooit gewerkt heeft).

En ik vond ideeën als basisinkomen altijd heel vreemd, maar hoe meer ik erover nadenk hoe meer ik me realiseer dat het economische systeem dat we op dit moment kennen maar gewoon een willekeurig systeem is. En dat dat systeem dus niet goed werkt, want voor zover ik weet zijn de laatste jaren de rijken alleen maar rijker geworden en de armen armer. En in het verleden, toen we nog in stammen leefden, was er dus helemaal niet zoiets als geld.

En begrijp me niet verkeerd, ik ben zeker niet tegen geld. Geld is een fantastische uitvinding want het maakt het veel eenvoudiger om diensten uit te wisselen tussen mensen. Maar ik heb het gevoel dat geld steeds meer een eigen leven is gaan leiden als iets om op te potten en andere mensen te overheersen of zoiets. En dat is denk ik ook precies waar allerlei wijze woorden over gaan, dat als geld een afgod is geworden, dat het dan niet meer gezond is.

En verder is een vriendin van mij in een erg rijk gezin geboren. En die heeft dus nooit echt hoeven werken voor geld. En dat is volgens mij best wel lastig, want dan weet je dus ook niet echt de waarde van geld.

Of juist wel? Want wat is er nu echt belangrijk in het leven? Geld? Ik denk het niet. Uiteindelijk zoekt iedereen toch gewoon naar een lang en gelukkig leven? Dus waarom doen we met z’n allen zo moeilijk? We hebben toch alleen boeren en dokters en grondstoffen en fabrieken nodig? En een beperkt aantal mensen om dat allemaal aan de gang te houden?

Waarom dan zo moeilijk met ‘geld’?