Ja, ik zie steeds meer dat alles begint met een droom, met een gedachte. En dat ‘realiteit’ eruit volgt, niet omgekeerd. En nu ik dat zo opschrijf bedenk ik me dat ik ook ooit iemand tegenkwam die het omgekeerde dacht(?!), vond. En ergens is dat misschien ook wel waar, want bijna alles wat ik wil, denk, droom en dergelijke heeft toch ook ergens z’n oorsprong in dingen die ik ken, dingen die er al zijn.
Dus hoe zit dat nu precies? Mijn, onze historie is dus de bron voor alle nieuwe dingen en tegelijkertijd ook de bron voor onze frustraties, fouten die we gemaakt hebben. En ja, ik denk(?!) bijna altijd aan de (financiële) schulden die ik gemaakt heb en het onvermogen om die terug te betalen omdat ik niet genoeg verdien. Dat heeft me overigens wel erg nederig gemaakt, want als ik, Guus, schulden heb, de Guus die dat altijd erg dom vond, wie ben ik dan om over andere mensen te oordelen die dingen doen die ‘je niet doet’.
En ja, dat ‘schulden maken’ of ‘schulden hebben’ en ‘verdienen’, hoe meer ik daarover nadenk hoe vreemder ik die dingen die oordelen daarover vind. Want het is nog niet zo lang geleden dat geld niet bestond, dat we in groepen leefden of zoiets, en jaagden en zo. En in deze tijd zijn er zoveel mensen die niet ‘verdienen’, gewoon omdat er geen werk genoeg is. Dus zijn die mensen dan allemaal ‘slecht’? Slecht omdat ze er niet in slagen een baan te vinden, om wat voor reden dan ook? En hoe zit dat dan met die mensen die een pensioen hebben? Die werken toch ook niet?
En als ik kijk naar mijn moeder is het nog gekker, want die heeft het grootste deel van haar leven niet gewerkt en leeft nu van het pensioen dat mijn vader heeft opgebouwd. En haar twee zusters hebben volgens mij ook niet gewerkt, of heel kort gewerkt. Dus ben ik dan zo slecht omdat ik er niet in slaag een fatsoenlijke boterham te ‘verdienen’? En ik werk zelfs, nee misschien niet zo hard als veel mensen of niet zo hard als ik voorheen deed. Maar ik werk wel, alleen levert het niet zoveel geld op, niet genoeg om van te leven, niet genoeg om m’n schulden te betalen en de rente daarover.
En de laatste tijd denk ik nog weleens over ‘vergeving’, want dat was iets waar iemand me op attendeerde toen ik noemde dat het volgens mij onmenselijk is om bijvoorbeeld mensen voor tientallen jaren in een gevangenis op te sluiten omdat ze ‘iets’ fout gedaan hebben. En ik weet ook niet precies hoe het dan wel moet, zeker als mensen dingen doen en blijven doen die andere mensen schaden. Maar iemand opsluiten ‘voor straf’ begin ik toch steeds vreemder te vinden. Wie zijn wij om voor een ander te bepalen wat wel en niet goed is?
En in mijn geval, stel dat ik mijn schulden niet terug kan betalen en ik moet daar verantwoording over afleggen en het zou crimineel zijn. Wie zou er dan mee gediend zijn als ik veroordeeld werd en in de gevangenis terechtkom en op die manier bijvoorbeeld mijn visum voor de Filipijnen kwijt zou raken? Mijn leven is hier en ik doe m’n best om ook volgens ‘de maatschappij’ te leven en inderdaad m’n schulden, ja, met rente, terug te betalen. Is dan een fout die ik jaren geleden gemaakt heb, terwijl ik me overigens nog steeds afvraag of het echt een fout was omdat ik ook nu nog steeds geen idee heb hoe ik het anders had moeten doen, reden om me datgene wat ik nog heb af te nemen, al dan niet indirect?
Ja, het lijkt allemaal zo eenvoudig als je opgroeid in een boven modaal gezin in Nederland, goed kunt leren, een goede baan vind en ‘gewoon’ werkt en zelfs tweeverdiener bent. Maar als dan dingen misgaan en je die baan en die relatie en uiteindelijk je vermogen en verdiencapaciteit allemaal kwijt bent, dan is je wereldbeeld dus opeens heel anders.
En dat heb ik overigens al eens wat concreter meegemaakt, kort nadat ik m’n baan kwijt raakte in 2001 of zo omdat het bedrijf waar ik werkte bijna failiet was en later ook ging. Want de ene dag had ik een zeer riant inkomen en en een auto van de zaak en allerlei andere secundaire arbeidsvoorwaarden en zat ik met directeuren en managers om de tafel. En een paar weken later kon ik niet eens een afspraak maken met mijn contactpersoon bij het GAK toen er iets misgegaan was met papieren of zoiets. En dan is WW nog een verzekering, iets waar ik gewoon premie voor betaald had.
Nou, ik kan je vertellen dat dat een rare gewaarwording is. En het is ook mijn ervaring dat als je geen crimineel bent, wat ik denk dat de meeste mensen niet zijn, dat je via uitkeringsinstanties met al hun wantrouwen een goede kans hebt het te worden. En het enige wat ik toen wilde was werk, werken. Nou vraag ik je.
Dus ja, als je (nog) aan de goede kant zit van de maatschappij, wees dan inderdaad blij, maar wees ook voorzichtig met oordelen over mensen die aan de ‘verkeerde’ kant zitten. Want ik weet bijna 100% zeker dat die daar niet voor hun lol zitten of terechtgekomen zijn.
En ja, ik droom nog, of liever gezegd droom weer. Maar niet makkelijk om dat te doen als je nog steeds het gevoel hebt helemaal aan de onderkant te zitten.